Jednym z ciekawszych rozwiązań
zawieszenia przedniego (także powszechnie stosowanych) w samochodach
osobowych jest zawieszenie kolumnowe typu McPherson.
Zawieszeniem – nazywamy układ elementów łączących
konstrukcję nośną (ramę lub nadwozie samonośne) z kołami pojazdu. Zadaniem
zawieszenia jest łagodzenie przenoszonych na nadwozie samochodu wstrząsów,
które są wzbudzane toczeniem się kół po nierównościach drogi. Zawieszenie
oddziela koła od nadwozia pojazdu wprowadzając wiele elementów
pośredniczących, które sprawiają, że poprawia się komfort i bezpieczeństwo
ruchu samochodu.
Doskonałym wynalazcą niezależnego zawieszenia przedniego (także tylnego)
był Earle McPherson, który urodził się w 1891 roku w Stanach
Zjednoczonych. Po uzyskaniu dyplomu inżyniera był doradcą ds. technicznych
i głównym inżynierem w takich firmach jak: General Motors (1934r.),
Chevrolet i Ford. Opatentował swój wynalazek w 1949 roku. Idea projektu
McPhersona polegała na dużym uproszczeniu budowy zawieszenia. Jeden
podzespół funkcjonuje przy prowadzeniu, resorowaniu jak i tłumieniu drgań
koła jezdnego.
 |
Rys.1
Zawieszenie przednie McPherson
1 - amortyzator;
2 - ramię zwrotnicy;
3 - półoś napędowa;
4 - wspornik przegubowego zamocowania dolnego wahacza (przykręcony
do poprzeczki nadwozia
5 - wahacz dolny
6 - oś przegubu wahacza dolnego
7 - przegub kulowy wahacza
8 - zwrotnica
9 - elastyczne zamocowanie kolumny do nadwozia
10 - górna półka sprężyny
11 - tłoczysko amortyzatora
12 - sprężyna zawieszenia |
Wynalazca zaproponował w swojej konstrukcji, by
zwrotnica była od dołu przykręcona do wahacza poprzecznego (najczęściej
trójkątnego) (rys. 1.0), a od góry do długiego amortyzatora teleskopowego
osadzonego wysoko w nadkolu, a dolną częścią obudowy połączoną (za
pośrednictwem śrub lub spoin) ze zwrotnicą. Elementem sprężystym w w/w
zawieszeniu jest sprężyna śrubowa współosiowa z amortyzatorem.
 |
Rys. 2
Kolumna zawieszenia przedniego - część górna |
Górna część amortyzatora (rys. 2.0) jest osadzona w
podporze kolumny, która jest zamocowana dwiema lub trzema nakrętkami
M8(11) do nadkola nadwozia. Trzpień amortyzatora (12) przechodzi przez
łożysko (6) osadzone w gumowej poduszce (7). Ponadto ta część amortyzatora
jest osłonięta osłoną z tworzywa sztucznego (3) której krawędź jest
osadzona w rowku zderzaka progresywnego (4) wykonany ze spienionego
poliuretanu dodatkowo tłumi ugięcie amortyzatora.
 |
Rys. 3
Przekrój wzdłużny piasty i zwrotnicy koła przedniego - część dolna
1 - wahacz
2 - sworzeń kulisty wahacza
3 - zwrotnica
4 - tarcza hamulcowa
5 - piasta koła
6 - nakrętka centralna ( mocująca piastę koła )
7 - półoś napędowa
8 - łożysko kulkowe skośne
9 - śruba mocująca obejmę amortyzatora
10 - amortyzator |
Rozwiązanie takie jest konieczne , ponieważ podczas skręcania kół
amortyzator połączony w dolnej części ze zwrotnicą (rys. 3.0) wykonuje
ruch obrotowy. Sprężystość gumowej poduszki(7)(rys 2) kompensuje
odkształcenia występujące podczas działania zawieszenia, tłumi i izoluje
drgania o dużej częstotliwości.
Zalety zawieszenia:
- idealnie pasuje do nadwozia samonośnego
- ma zwartą i prostą budowę, nie zajmuje wiele miejsca (mniejsze
wymiary geometryczne)
- ma mniejszą masę w stosunku do zawieszeń dwuwahaczowych (ok. 30%)
- tańsze w produkcji i nieskomplikowane kinematycznie.
- zapewnia równoległe prowadzenie kół mimo dużego skoku zawieszenia.
- ujemny promień zataczania r jest korzystny z punktu widzenia
stateczności i kierowalności pojazdu (rys. 4.0)
Wady zawieszenia
- kolumny McPhersona przenoszą na karoserię drgania i hałas,
pochodzące od układu kierowniczego (np. spowodowane niewyważeniem kół)
- w gnieździe tłoczyska amortyzatora (rys. 2.0) występuje niekorzystne
tarcie.
- ograniczona możliwość montażu szerszych opon oraz łańcuchów
śnieżnych. W/w wadę wyeliminowano np. w samochodzie Audi stosując ujemny
promień zataczania r (rys. 4.0)
- konieczność stosowania tłoczyska amortyzatora o stosunkowo dużej
średnicy (ok. 20 mm).
 |
Rys. 4
Lewe przednie koło zawieszenia Audi o ujemnym promieniu zataczania
r = -18 mm |
Należy także pamiętać o prawidłowej identyfikacji
zawieszenia McPhersona tj.:
- ma kolumnę amortyzatora od góry zamocowaną w nadkolu, a na dole
połączona z tylko jednym wahaczem.
- elementem prowadzącym koło może być tylko wahacz trójkątny, albo
wahacz pojedynczy z drążkiem reakcyjnym, albo wahacz pojedynczy z
stabilizatorem przechyłów, pełniącym w tym przypadku rolę również drążka
reakcyjnego.
McPhersonem nie będzie więc zawieszenie wielowahaczowe
(rys. 5.0) w którym występuje wahacz poprzeczny dolny oraz skośny krótki
wahacz górny (Alfa Romeo 147).
 |
Rys. 5
Zawieszenie przednie kół samochodu Alfa Romeo 147 |
Należy nadmienić, że na początku lat osiemdziesiątych ponad 70% samochodów
wytwarzanych w Europie, USA i Japonii miało przednie zawieszenie McPherson.
Uwzględniając wiele zalet tego zawieszenia uważam, że jeszcze przez długie
lata ten genialny wynalazek będzie szeroko stosowany.