gora

   Referaty uczniów

 

Każda konstrukcja musi mieć swój szkielet...

Samochód musi być wyposażony w element, który przejmuje obciążenia powstałe na skutek działania siły ciężkości i przeciążeń powstających w czasie jazdy. Elementem tym może być rama lub nadwozie samonośne.

Rama – element układu jezdnego, zasadniczy szkielet pojazdu samochodowego, do którego przymocowane są: silnik, zespół przeniesienia napędu i nadwozie. We współczesnych samochodach ramy mają zastosowanie głównie w sektorze pojazdów ciężarowych, dostawczych, w autobusach oraz niektórych samochodach osobowych specjalnej konstrukcji, np. przedłużanych typu limuzyna oraz opancerzonych. Ze względu na budowę wyróżniamy następujące rodzaje ram:

a ) Rama podłużnicowa – składa się z dwóch podłużnic ( zazwyczaj o przekroju c-owym ) połączonych ze sobą poprzeczkami. W miejscach najbardziej obciążonych podłużnice mają przekrój nieco wyższy. Mogą być wygięte w pionie lub w poziomie. W miejscach połączeń belek ramy są wzmacniane kątownikami i zastrzałami. Z przodu umocowany jest zderzak a z tyłu urządzenie pociągowe.

fotografia 1 - rama podłużnicowa

Fotografia 1 przedstawia ramę podłużnicową samochodu terenowego. Zamocowano do niej układ przeniesienia napędu wraz ze skrzynią rozdzielczą umożliwiającą wyprowadzenie napędu na koła osi przedniej. Sztywny tylny most napędowy osadzono na resorach piórowych (zawieszenie zależne), przedni most napędowy z pochwą szczątkową, przykręcony do ramy. Przegubowe półosie napędowe doprowadzają moment obrotowy do piast kół osadzonych w zwrotnicach niezależnego, wahaczowego zawieszenia. W ramie widzimy również zamontowany układ kierowniczy i wydechowy.

 

b ) Rama centralna – składa się z jednej podłużnicy o przekroju rurowym lub skrzynkowym, do której są przynitowane lub przyspawane poprzeczki i wsporniki służące do mocowania poszczególnych zespołów i nadwozia. Podłużnica centralna jest zazwyczaj z przodu rozwidlona. Rozwidlenie służy do zamocowania silnika a przednie jego końce do umocowania zderzaka.
W wielu przypadkach podłużnica centralna służy jako tunel osłaniający wał napędowy.

fotografia 2 - rama centralna

Fotografia 2  przedstawia ramę centralną samochodu ciężarowego TATRA. Strzałki wskazują fragmenty ramy osłaniającej wały napędowe biegnące od skrzyni rozdzielczej (podzespół w kolorze brązowym) do przedniego mostu napędowego (w głębi) i do tylnych mostów napędowych (niewidocznych na zdjęciu). Elementy ramy zespolone są ze skrzynią rozdzielczą i mostami napędowymi przy pomocy połączeń śrubowych. Nad ramą widoczna jest skrzynia biegów.

 

c ) Rama krzyżowa – składa się z dwóch podłużnic skrzyżowanych ze sobą lub zbliżonych do siebie. Rozwidlone końce połączone są mocnymi poprzeczkami, które służą do mocowania poszczególnych zespołów.

rysunek 3 - rama krzyżowa

d ) Rama płytowa – wytłoczona z jednego arkusza blachy stalowej lub kilku połączonych ze sobą płatów blachy. W celu usztywnienia ramy wytłoczone są w niej odpowiednie wgłębienia. Rama płytowa zwykle stanowi podłogę pojazdu.

 

rysunek 4 - rama płytowa

e ) Rama kratownicowa – składa się z kratownic wykonanych z rur lub kształtowników.

rysunek 5 - rama kratownicowa

 

Ramy w większości samochodów osobowych zostały wyparte przez nadwozia samonośne.


Nadwozie samonośne
spełnia zadania ramy i wiąże w całość konstrukcyjną wszystkie zespoły samochodu. Obciążenie przejmuje szkielet nadwozia lub cała jego przestrzenna struktura nośna. Zalety nadwozia samonośnego w stosunku ramy to mniejszy koszt budowy samochodu i znacznie zredukowana jego masa.

Istotną wadą jest zmiana właściwości jezdnych w przypadku poważnego uszkodzenia nadwozia. Nadwozia samonośne dzielimy na:

a ) Nadwozie szkieletowe – odznacza się wyraźnym podziałem na konstrukcję nośną i elementy poszycia. Konstrukcję nośną stanowi szkielet, do którego mocowane są płaty tworzące ściany nadwozia. Obciążenia zewnętrzne przejmowane są przez szkielet wykonany z odpowiednich kształtowników lub rur o znacznej wytrzymałości.

b ) Nadwozie bezszkieletowe – nie ma wyraźnie wydzielonego szkieletu, zadanie elementów konstrukcji nośnej spełniają różne człony płytowe, będące często elementami poszycia nadwozia. Ze względów wytrzymałościowych są one zazwyczaj wykonane z blachy stalowej i usztywnione przez odpowiednie przetłoczenia.
 

 

Opracowanie wstępne: Wojciech Jaszczak klasa 1at (2004/5)
Rozszerzenie: mgr inż. Ireneusz Kulczyk

początek strony