gora

Nasze Publikacje

Artykuł zastrzeżony prawem autorskim - kopiowanie w całości bez zgody autora zabronione

 

III Międzynarodowy Zlot
Młodych Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego

Sprawozdanie z pobytu na  Zlocie - Fotoreportaż
 

W dniach 05 - 09 października 2006 r. uczniowie: Sebastian Madajski z klasy 2LC i Bartosz Szykanowski z klasy 2 CT wraz z opiekunami Martą Osiewalską i Jolantą Nowakowską uczestniczyli w III Zlocie Młodych Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego, który odbył się w Gdańsku.

W zlocie brało udział 11 szkół z różnych zakątków Polski oraz przedstawiciele zespołu “Grodzieńskie Słowiki” z Grodna na Białorusi.

W pierwszym dniu pobytu zapoznaliśmy się z wszystkimi uczestnikami zlotu. Odbyło się krótkie przedstawienie reprezentacji szkół oraz dokładne omówienie programu. W piątek 6 października zwiedzaliśmy Gdańsk. Pokonaliśmy 402 stopnie prowadzące na wieżę Kościoła Mariackiego – największej ceglanej, gotyckiej świątyni w Europie, której wysokość wynosi 78 m. Zwiedziliśmy Muzeum Bursztynu oraz Muzeum Tortur. Na naszej trasie nie zabrakło również odwiedzin u Neptuna - króla mórz. Po południu po odśpiewaniu “Mazurka Dąbrowskiego” wysłuchaliśmy prelekcji p. Andrzeja Michałowskiego – nauczyciela historii z Kutna, pt. “Wybitni Polacy związani z Gdańskiem”, a następnie opowieści podporucznika Józefa Weltrowskiego, pseudonim “Pstrąg” o walkach niepodległościowych w okresie II wojny światowej. Resztę wieczoru spędziliśmy wspólnie, śpiewając tradycyjne polskie pieśni patriotyczne i regionalne. Zespół “Grodzieńskie Słowiki” zaprezentował nam pieśni białoruskie oraz polskie pieśni polonijne. Nauczył nas hymnu Polaków mieszkających poza granicami kraju: “Marsz, marsz Polonia”

1. Rozproszeni po wszem świecie,
gnani w obce wojny,
zgromadziliśmy się przecie
w jedno kółko zbrojne.

Marsz, marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie,
Odpoczniemy po swej pracy
 W ojczystej zagrodzie.

2. Kiedy zagrzmi trąbka nasza,
pocwałują konie.
Sławą polskiego pałasza
zabrzmią nasze błonie.

    Marsz, marsz Polonia ...

3. Nad królewski gród zhańbiony
wzleci orlę białe.
Hukną działa, jękną dzwony,
Polakom na chwałę.

    Marsz, marsz Polonia ...

Następnego dnia (7 października) odbyliśmy wycieczkę szlakiem twórcy “Mazurka Dąbrowskiego” Józefa Wybickiego. Swoją podróż rozpoczęliśmy od wejścia na wieżę widokową im. Jana Pawła II, znajdującą się na szczycie najwyższego (328 m n.p.m.) wzniesienia na Niżu Środkowoeuropejskim – Wieżyca. Z wieży roztacza się wspaniały widok na centralną część Kaszub, ukazujący rozmaitość krajobrazu polodowcowego z całą mozaiką wzgórz, jezior i lasu bukowego.

Dalej udaliśmy się do Szymbarku, gdzie w ciszy i skupieniu zwiedziliśmy Dom Sybiraka przywieziony z miejscowości Zapleskino, jednego z najstarszych miejsc zsyłki Polaków. Obok oryginalnego 240-letniego domu stoi pociąg, symbol wojennych losów Polaków – w ich najokrutniejszym wymiarze, oraz rekonstrukcja sowieckiego łagru i mnóstwo tablic umieszczonych na drucie kolczastym ze złowrogimi nazwami: Workuta, Irkuck, Krasnojarsk…

W Szymbarku również znajduje się najdłuższa deska (36,38 cm) na świecie zrobiona przez Kaszubów. Deska im. Lecha Wałęsy została wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa Dzisiaj stanowi ona stół, przy którym jednocześnie może zasiąść nawet 220 osób.

Następnie odwiedziliśmy XVII-wieczne gniazdo rodowe Wybickich
w Sikorzynie, w którym mogliśmy przenieść się w szlacheckie czasy podziwiając zabytkowe kredensy, szafy, stoły i rzeźbione piece oraz poczuć ducha minionych epok spacerując częściowo zachowaną aleją lipową i dotykając okazałego dębu (wpisanego na listę pomników przyrody).

Po krótkim pobycie w Sikorzynie udaliśmy się do Zespołu Szkół w Stężycy, aby wysłuchać koncertu orkiestry dziecięcej z tejże szkoły. Usłyszeliśmy tradycyjne melodie kaszubskie. Największe wrażenie na nas zrobił “Marsz Kaszubski” do muzyki Feliksa Nowowiejskiego, którego oryginalne słowa (Jana Hieronima Derdowskiego) są następujące:

Tam gdze Wisła òd Krakòwa
W pòlsczé mòrze płënie
Pòlskô wiara, pòlskô mòwa
Nigdë nie zadżinie.

Ref.
Nigdë do zgùbë
Nié przińdą Kaszëbë,
Marsz, marsz za wrodżém!
Më trzimómë z Bòdżém.

Më z Niemcami wieczi całé
Krwawe wiedlë wòjnë.
Wòlné piesni wiedno brzmiałë
Bez gòrë i chòjnë.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Przëszed Krzëżôk w twôrdi blasze,
Pôlëł wsë i miasta,
Za to jegò cepë naszé
Grzmòcełë lat dwasta.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Nôs zawòłôł do swéj rotë
Pòlsczi król Jadżéłło,
Téj w niemiecczëch karkach gnôtë]
Trzeszczałë jaż miło.

Ref. Nigdë do zgùbë...
Gdze król Kazmiérz gnôł Krzëżôka?
Gnôł gò pòd Chònice!
Bë gò zgniôtłë, jak robôka,
Kaszëbsczé kłonice.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Czéj rôz naju òkrãtama
Szwedë najechalë,
Mr żesmë jich kapuzama
Z Pùcka wenëkalë.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Krzëżã swiãtym przëżegnónë
Sec, séczéra, kòsa,
Z tëm Kaszëba w piekle stónie,
Diôbłu ùtrze nosa.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Nasz Stanisłôw Kòstka swiãty,
Co sã ù nas rodzëł,
Nié dopùscy, bë zawzãty
Wróg nam dłùgò szkòdzëł.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Płaczą matczi nad sënama
Płączą dzys dzewice,
Hola, jész je Bóg nad nama
Dôł cepë, kłonice.

Ref. Nigdë do zgùbë...

Podążając dalej zatrzymaliśmy się przed pomnikiem Józefa Wybickiego w Kościerzynie. Oddaliśmy temu wielkiemu Polakowi hołd składając kwiaty i odśpiewując hymn Polski.

Ostatnim i najważniejszym punktem wycieczki był pobyt w Będominie, w dworku, w którym urodził się i spędził młodość Józef Wybicki. W domu Wybickich mieści się obecnie Muzeum Hymnu Narodowego, jedyne takie muzeum na świecie. Wystawa stała podzielona jest na dwie części:

- życie Józefa Wybickiego na tle epoki (II poł. XVIII wieku i pocz. XIX wieku),

- dzieje “Mazurka Dąbrowskiego”.

W drugiej części niezwykle interesujące są przekształcenia tekstowe pieśni, dostosowywane najczęściej do bieżących zdarzeń społeczno-politycznych. Dla wyobrażenia sobie tych zmian warto przytoczyć pierwszą wersję “Mazurka Dąbrowskiego”, z której obecnie obowiązujące są cztery zwrotki:

Tekst oryginalny

Tekst zatwierdzony przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 15 października 1926 roku (obowiązujący do dzisiaj)

Jeszcze Polska nie umarła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Do Polski z ziemi włoskiej,
Za Twoim przewodem
Złączem się z narodem.

Jak Czarniecki do Poznania
Wracał się przez morze,
Dla ojczyzny ratowania
Po szwedzkim rozbiorze.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Niemiec, Moskal nie osiędzie,
Gdy jawszy pałasza,
Hasłem wszystkich zgoda będzie
I ojczyzna nasza.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Juz tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany:
"Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany."

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli!
Mamy racławickie kosy,
Kosciuszkę, Bóg pozwoli."

 

Marsz, marsz, Dąbrowski...

 

Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski,
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wracał się przez morze.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Mówił ojciec do swej Basi
Cały zapłakany:
"Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany."

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Na wystawie można zobaczyć m.in. pozytywki odtwarzające melodię “Mazurka Dąbrowskiego”, obrazy, listy od Wybickiego do gen. Dąbrowskiego z 1806 r., grafiki, tkaniny, broń, biżuterię patriotyczną bogatą kolekcję orłów i archiwalnych kart pocztowych. Obok ekspozycji stałej obejrzeliśmy wystawę “Napoleon a Polska” prezentującą obrazy batalistyczne i portrety dowódców
z czasów Legionów Polskich we Włoszech oraz z okresu Księstwa Warszawskiego.

W niedzielę 8 października odbyliśmy podróż w przeszłość, tj. do czasów Wielkich Mistrzów Krzyżackich rezydujących w Malborku, których oryginalnej wielkości pomniki witają gości przed tzw. Zamkiem Wysokim.. Oprócz spaceru po komnatach zwiedziliśmy ciekawe wystawy, m.in. “Kuchnia Konwentu na Zamku Wysokim”, “Broń i barwa”, “Broń w dawnych wiekach”, “Malborska kolekcja bursztynu” i “XIX-wieczne witraże malborskie”. Swoją wędrówkę po warowni zakończyliśmy wysłuchaniem dalszych dziejów Zakonu Krzyżackiego. I ku naszemu wielkiemu zdumieniu okazało się, że Krzyżacy są dzisiaj obecni
w Austrii, Niemczech, Włoszech, Czechach, Słowacji, Słowenii, Ziemi Świętej
i krajach Trzeciego Świata. Bracia i siostry z Zakonu Niemieckiego zajmują się głównie działalnością duszpasterską, medyczną i charytatywną oraz badaniami historycznymi i prowadzeniem wiedeńskiego archiwum i skarbca-muzeum.

W drodze powrotnej do miejsca noclegu złożyliśmy hołd żołnierzom poległym podczas obrony Westerplatte i na krótką chwilę udaliśmy się nad nasze polskie morze.

W ostatnim dniu pobytu odbyła się prelekcja na temat “80-lecia Mazurka Dąbrowskiego jako polskiego hymnu państwowego”, a następnie prezentacja szkół uczestniczących w zlocie. Każda z reprezentacji krótko omówiła charakter kształcenia w danej jednostce oraz działania patriotyczne podejmowane przez każdą z nich.

Na zakończenie przeprowadzono konkurs “Józef Wybicki, Henryk Dąbrowski – Mazurek Dąbrowskiego”. Nasi uczniowie, Sebastian Madajski i Bartosz Szykanowski, otrzymali wyróżnienie i nagrody książkowe.

Podczas III Międzynarodowego Zlotu Młodych Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego pogłębiliśmy swoją wiedzę historyczną z walk
o niepodległość, odkryliśmy na nowo znaczenie polskich symboli narodowych: godła polskiego, barw i hymnu narodowego oraz nawiązaliśmy więzi z grupą młodzieży polskiego pochodzenia z Grodna. Dziś znamy i rozumiemy słowa Jana Lechonia:

Jedna jest Polska, jak Bóg jeden w niebie,
Wszystkie me siły jej składam w ofierze
Na całe życie, które wziąłem z Ciebie,
Cały do Ciebie, Ojczyzno, należę.


Twych wielkich mężów przykład doskonały,
Twych bohaterów wielbię święte kości,
Wierzę w Twą przyszłość pełną wielkiej chwały,
Potęgi, dobra i sprawiedliwości.


Wiem, że nie ucisk i chciwe podboje,
Lecz wolność ludów szła pod Twoim znakiem,
Ze nie ma dziejów piękniejszych niż Twoje
I większej chluby niźli być Polakiem.


Jestem jak żołnierz na wszystko gotowy
I jak w Ojczyźnie, tak i w obcym kraju
Czuwam i strzegę skarbu polskiej mowy,
Polskiego ducha, polskiego zwyczaju.


Z narodem polskim na zawsze związany
O każdej chwili to samo z nim czuję,
Do wspólnej wielkiej przyszłości wezwany
Wszystkim Polakom braterstwo ślubuję.

 

 

Opracowanie Jolanta Nowakowska
Zespół Szkół Samochodowych w Bydgoszczy

początek strony