|
3. Historia pojazdów z napędem na cztery koła.
Pojazdy z napędem na cztery koła zostały ze względu na swe własności trakcyjne i jezdne zauważone przez wojsko. Postanowiono, więc wdrożyć te pojazdy do użytku w siłach zbrojnych. Wynikało to z ich przeznaczenia i możliwości zastosowania w trudnym terenie to jest w takim, jakie wojsko zazwyczaj się porusza. Początkowo stosowane było w autach ciężarowych i typowo terenowych. Były to rozwiązania dość prymitywne w porównaniu z dzisiejszymi osiągnięciami, ale zapewniały odpowiednie cechy w terenie dla możliwości wojska. Układy napędowe były dość ciężkie, ale nie zwiększały i obciążały auta zbytnio. Zapewniały natomiast możliwość poruszania się w ciężkim terenie i odpowiadały stawianym im wymaganiom:
- poruszanie się w trudnym terenie;
- możliwość holowania dużych ładunków;
- stosunkowo dostępna cena;
- możliwość rozłączania układu napędowego podczas poruszania się po drodze utwardzonej;
- łatwość obsługi w każdych warunkach;
- zapewnienie dużych okresów miedzynaprawczych;
- łatwa naprawa przez niewykwalifikowaną kadrę kierowców.
Te warunki postawione przez wojsko zaowocowały zbudowaniem układu napędowego, który sprostał tym założeniom. Układ okazał się wyjątkowo trwały, ekonomicznie opłacalny i stosunkowo prosty w budowie. Jest to układ stosowany do dziś w bardzo licznej grupie pojazdów ciężarowych i użytkowych. Konstruktorzy, więc zauważyli zalety płynące z zastosowania tego rozwiązania w autach ciężarowych i rozpoczęli próbę przeniesienia go na poziom aut osobowych. Jako pierwszy rozwiązanie to wykorzystała firma AUDI w legendarnym już modelu Quattro. Jest to rozwiązanie, które wykorzystuje miedzyosiowy mechanizm różnicowy typu Torsen. Układ napędowy z silnikiem umieszczonym w osi pojazdu zapewnić miał wyważenie pojazdu i prawidłowy rozkład mas w aucie. Producent zaprezentował swoje osiągnięcia w budowaniu aut z napędem na cztery koła w sporcie samochodowym. Miało to dobitnie udowodnić wyższość tego rozwiązania nad powszechnie stosowanym wówczas napędzie na jedna oś. Na temat mechanizmu typu TORSEN przeczytać można w osobnym rozdziale poświęconym jedynie temu mechanizmowi. Od czasu zaprezentowania tego mechanizmu i opatentowaniu go przez AUDI powstało wiele innych rozwiązań, które jednak nie mogły opierać się na dokonaniach rozwiązania typu TORSEN. Powstało, więc zatem wiele odrębnych mechanizmów i układów napędowych, odbiegających od poznanych możliwości. Spowodowało to znaczne zainteresowanie producentów pojazdów nowymi możliwościami konstrukcyjnymi. W tym okresie powstały i zostały wdrożone takie konstrukcje jak:
- sprzęgło wiskotyczne;
- zastosowanie napędu na cztery koła w popularnym wówczas klasycznym układzie napędowym;
- sprzęgło elektromechaniczne itp.
Dalszy ciąg rozwoju prac i nowości w tej dziedzinie przyniosła elektronika. Zaczęła ona ogarniać tę dziedzinę coraz mocniej. Wprowadzono, więc poprawę i unowocześnienie znanych rozwiązań poprzez wprowadzanie układów elektronicznych. Układy te zajęły się sterowaniem mechanizmami trakcji. Pierwszym takim układem był niewątpliwie układ ABS-u. W układach napędowych elektronika zaczęła od prostego sterowania mechanizmami a w obecnie stosowanych rozwiązaniach zajmuje się ona pracą każdego elementu w układzie napędowym. Sterowanie pracą mechanizmu ma, bowiem wykluczać i korygować błędy popełniane przez kierowcę w trakcie jazdy. W przyszłości elektronika ma całkowicie zastąpić układy mechaniczne w układzie napędowym. Na temat elektroniki zastosowanej w obecnie produkowanych pojazdach można przeczytać w rozdziale na temat sprzęgła wiskotycznego typu Haldex, gdyż jest ono sterowane poprzez układy elektroniczne.
|